Để chọn nghề nghiệp phù hợp, bạn cần phải trả lời và thực hiện theo các bước phía dưới, mỗi bước phải trả lời các câu hỏi theo hướng dẫn. Nếu đang hoang mang và chưa tìm được ngành nghề cho bản thân, chưa chọn được ngành nghề nào, hãy áp dụng các chỉ dẫn bên dưới này.
1. “Tôi biết nghề gì?”:
Liệt kê các ngành nghề bạn đã biết, đồng thời mô tả các đặc điểm đặc trưng của ngành nghề đó. Nếu biết quá ít ngành nghề, bạn cần nên tìm hiểu thêm các ngành nghề để bổ sung thêm thông tin.
Ví dụ:
ngành a
ngành b
ngành c
ngành d
Muốn chọn nghề, xác định nghề nghiệp và xác định sở thích thì trước hết phải nắm được nghề đó là nghề gì, nghề đó như thế nào. Càng biết được nhiều nghề, cơ hội chọn lựa càng nhiều, và theo đó sở thích cũng được rõ ràng hơn.
2. “Tôi phù hợp với những nghề nào?”
Học sinh tự đánh giá năng lực cá nhân, so sánh với các điều kiện cần thiết để theo đuổi nghề trong bản mô tả nghề , so sánh với yêu cần năng lực cần thiết để theo đuổi nghề, bạn gạch bỏ đi những ngành không phù hợp trong danh sách.
Ví dụ thực hiện:
ngành a
ngành b (ngành này không phù hợp với năng lực của tôi)
ngành c (ngành này không phù hợp với năng lực của tôi)
ngành d
Việc đánh giá năng lực cá nhân để chọn nghề phù hợp là tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân trong quá trình theo đuổi nghề nghiệp.
3. “Tôi thích những nghề gì trong những nghề tôi đã biết?”
Trong danh sách các nghề bạn đã biết, gạch chân những ngành mà bạn thích, bạn có thể chọn cả các ngành không phù hợp với năng lực của bạn (những ngành đã bị gạch bỏ ở câu 2). Và lưu ý rằng sở thích của bạn cũng khá phức tạp, đọc lại bài Chọn ngành nghề theo sở thích để hiểu rõ hơn về sở thích trong việc chọn nghề.
Ví dụ thực hiện:
ngành a
ngành b (tôi thích nghề này)
ngành c
ngành d (tôi thích nghề này)
4. “Tôi nên chọn theo nghề gì?”
Trong ba câu hỏi ở trên bạn đã có danh sách với các ngành bạn biết, với những ngành bạn thích, và cả những ngành không phù hợp với bạn. Đến đây bạn cần lọc ra thành các nhóm với thứ tự ưu tiên như sau:
Nhóm 1: là những ngành mà bạn thích, và bạn có năng lực theo đuổi (những ngành có 1 dấu gạch dưới chân, trong ví dụ trên là ngành d ).
Nhóm 2: những ngành có năng lực theo đuổi, nhưng không thích (những ngành không có dấu gạch dưới chân, trong ví dụ trên là ngành a).
Nhóm 3: những ngành thích nhưng không có năng lực theo đuổi (những ngành có cả hai dấu gạch chân và gạch bỏ, trong ví dụ trên là ngành b )
Nhóm 4: những ngành không thích và cũng không có năng lực để theo đuổi (ngành có một gạch bỏ, trong ví dụ là ngành c).
Chúng ta phân tích từng nhóm:
Nhóm 4: những ngành này hoàn toàn không phù hợp với bạn, không nên chọn vào những ngành này.
Nhóm 1: những ngành này hoàn toàn phù hợp với bạn, và bạn có thể đăng ký theo đuổi vào một trong bất cứ ngành nào trong danh sách này.
Nhóm 2: bạn nên tìm hiểu rõ thêm những ngành này, đừng loại bỏ nó. Muốn làm một nghề phải thích và đam mê nó. Tuy nhiên, ở lứa tuổi học sinh, sở thích còn có nhiều thay đổi. Sở thích mang yếu tố tâm lý, do đó khi chịu sự tác động, sở thích sẽ thay đổi. Do vậy, rất có thể khi tìm hiểu kỹ hơn, bạn sẽ thấy mình thích thêm những ngành nghề trong nhóm 2 này và đưa một số ngành trong nhóm này về nhóm 1.
Nhóm 3: Các ngành trong nhóm này có thứ tự ưu tiên chọn lựa thấp nhất, tức là cần phải cân nhắc thật kỹ trước khi quyết định chọn theo ngành trong nhóm này.
Như đã biết, có nhiều ngành đòi hỏi những yêu cầu riêng về thể chất, tâm lý… của người tham gia nghề. Nếu đặc điểm của cá nhân không phù hợp thì bản thân sẽ gặp rất nhiều khó khăn, và phải phấn đấu thất nhiều mới đạt được. Hãy xem thử bạn có khả năng phấn đấu hết mình không, có nản chí để rồi đứt gánh giữa đường không. Nếu bạn rất rất thích ngành trong nhóm này, hãy lưu tâm đến những vấn đề trên.
Kế tiếp:
Từ danh sách các nghề phù hợp đã chọn, kết hợp với điều kiện sống của cá nhân, kinh tế có ổn định không, có muốn phục vụ ở địa phương không (đặc biệt là các bạn ở tỉnh vùng sâu, vùng xa)…; kết hợp với các thông tin về nhu cầu nhân lực, cơ cấu ngành nghề ở địa phương…; kết hợp với những thông tin tuyển sinh từ các cơ sở đào tạo chọn ra cho mình những nghề bản thân có thể theo đuổi.
Và cuối cùng là việc đăng ký tuyển sinh tại các cơ sở đào tạo, và tất nhiên đề phòng bạn không theo học tại cơ sở đã đăng ký, hãy chuẩn bị tinh thần để làm thêm một số bộ hồ sơ khác cho các ngành mình đã chọn.
Theo Hướng nghiệp
